landouw heeft, zijn thans nog 6 poorten. Twee fraaije nog van de oude versterking overgebleven binnenpoorten werden in 1828 afgebroken, en 2 der vroegere 8 in den wal na de uitlegging der stad gemaakte poorten zijn voor weinige jaren weggenomen. Op sommige plaatsen vindt men fraaije singels, gedeeltelijk met schoon geboomte beplant, en aan den zuidkant, buiten de Heerepoort, is een stuk lands tot een Sterrebosch aangelegd, ten einde tot eene aangename wandelplaats voor de stedelingen te dienen. De geheele omvang der stad bedraagt thans ongeveer een half uur gaans, terwijl de grootste lengte van de Heere- naar de Boter ingepoort op een | uur geschat wordt. Deze ingesloten ruimte is echter niet overal gelijkmatig bebouwd; wel is de Oude stad digt betimmerd, maar de Nieuwe stad heeft verscheidene opene plaatsen en markten, en vele huizen zijn van zeer groote tuinen voorzien. Voorts heeft zij doorgaans regte en breede straten, in het geheel meer dan 70 in getal, waarvan de voornaamsten op de Groote en de daaraan grenzende Vischmarkt uitloopen, en eenigen van welken eene aanmerkelijke lengte hebben. De regelmatige, ruime en luchtige bouworde valt bij eene wandeling door de stad al dadelijk in het oog, en de aangenaamheid van den indruk wordt door de fraaiheid en sierlijkheid van vele gebouwen nog zeer veel vermeerderd. Groningen bezit het grootste marktplein van al de steden in ons vaderland; het is de Breede- of Groote-markt, in de oude stad, die op de drukke weekmarkten het tooneel van een buitengewoon gewoel en belangrijk vertier is. Zij heeft eene lengte van nagenoeg 205 el, eene breedte van 123 el, en werd in 1447 bestraat; met deze is de even zoo lange, doch slechts 33 el breede Vischmarkt bijna onmiddellijk verbonden; zij dient echter niet meer voor vischmarkt, maar is thans een zeer schoon plein, waarop de kramen gedurende de beide kermissen geplaatst worden. Op beide markten loopen 18 straten uit, waarvan 6 met zoo vele poorten voorzien zijn, en waarvan 5 den naam naar oude geslachten dragen, als: de Boteringe-, de Ebbinge-, de Gelkinge-, de Haddinge-, en de Folkerdinge-straat. Voorts heeft men het St. Walburgsplein, ten N. van de St. Maartenskerk; en in de nieuwe stad de Ossenmarkt, een langwerpig vierkant plein, in het rond beplant met eene dubbele rij lindeboomen, hetwelk haar tot eene aangename wandelplaats maakt, terwijl het aan alle zijden door groote, aanzienlijke en zeer fraaije gebouwen omringd is. Zij is door de Boteringestraat in 2 gelijke helften gescheiden, waarvan op de oostelijke helft in het voor- en