in de vorige eeuw nieuw opgebouwd, ter vervanging van het oude kasteel, dat eenmaal het jagtslot van Karel den groote geweest was, wanneer hij in zijne hoofdstad Aken vertoefde.
  Wederom W. van Vaals, aan of bij den straatweg vinden wij de gemeente Wittem, met de onderhoorige dorpen Nijswiller (met een kasteel), Wahlwiller, Mechelen, Epen en Eys, benevens een aantal gehuchten; zij bevat omtrent 3.400 van den landbouw levende inw., 4 R. K. kerken, 2 kapellen en 3 scholen. Het dorp Wittem zelf ligt 3 uren O. van Maastricht, telt nagenoeg 600 inw. en heeft eene prachtige kerk, met houten toren en orgel; zij behoort tot het voormalige Capucynerklooster, dat sedert 1835 door patersredemptoristen bewoond wordt. Hier staat ook het oude kasteel Plettenberg, dat met zijne gronden 80 bunders oppervlakte inneemt, en reeds in 1286 eene belegering doorstond; maar van het Slot-te-Wittem zijn slechts vervallen gedeelten overig. W. en N. van Wittem vinden wij de gemeente Simpelveld (1.150 inw.) en Bocholz, (met 1.000 inw.), vlak aan de duitsche grenzen, 1¼ uur van Aken. Wijlre, met het geh. Schuiler, ligt ten O en N. van Wittem, aan de rivier de Geul, waarover hier eene steenen brug met 3 bogen ligt; het heeft eene zeer fraaije kerk, een zeer aangenaam gelegen kasteel en 500 inw. in de kom , maar de geheele gemeente bevat er 1.650.
  Juist in het midden der 6 uren van elkander verwijderde steden Maastricht en Aken, en aan den straatweg, die beiden verbindt, is het vrij groote en levendige dorp Gulpen gebouwd, te midden van eene bekoorlijke vallei, die door de rivier de Gulp besproeid wordt en bijna van alle zijden door bergen omringd, waarvan de steile Gulpenberg de hoogste is. Het dorp was reeds in de 13^de eeuw bekend, heeft vele fraaije huizen in de kom, die 1.000 inw. bevat, en bezit eene groote en fraaije R. K. kerk, op eene hoogte staande, en van eenen spitsen toren en een orgel voorzien. Ook de herv. hebben hier eene in 1837 gestichte zeer nette kerk, met torentje en orgel, en de Israëlieten bezitten er eene in 1824 gestichte Synagoge. De geheele gemeente Gulpen bevat met hare onderhoorige gehuchten en de kasteelen Nieuwenberg, Groenendal en Caarsfelt bijna 2.300 inw., die van landbouw en veeteelt bestaan en eenige weinige fabrieken bezitten. — Bijna nog fraaijer ligt 1 uur westelijker aan den straatweg het dorp Margraten, dat op eene hoogte, te midden van allerbekoorlijkst hoog opgaand geboomte gebouwd is en in zijne kom 330 inw. heeft, schoon de gemeente er bijna