• Kaart
  • Beschrijving
Uit: Het Koningrijk der Nederlanden, voorgesteld in eene reeks beschrijvingen  door J. L. Terwen, 1858 pagina 453 pagina 486
instituut voor meisjes, met eene eigene kapel. Oostwaarts ligt de groote gemeente Loon-op-Zand, die wel 4 uren in den omtrek heeft, en met de talrijke wijken en gehuchten, welke er toe behooren, meer dan 5.000 inw. telt. die van landbouw en veeteelt, wolspoelen, schoenen-, matten- en zwavelstokken maken, enz. bestaan. De grond der gemeente is hoog, droog, dor en zandig, maar brengt bij behoorlijke bemesting zeer vele en goede vruchten voort. Het dorp zelf ligt aan den kruisweg der wegen van Breda op 's Hertogenbosch en van Tilburg op Waalwijk; de kom telt ruim 700 inw., heeft eene groote en schoone R. K. Kruiskerk, die eenen hoogen toren met 4 klokken, en een orgel heeft, en eene kleine, in 1804 gebouwde Herv. Kerk, zonder orgel. Nog staat ten Z. van het dorp het oude, doch schoone gebouw Het Huis te Loon-op-Zand, dat nog in de laatste jaren veel verbeterd en vernieuwd is. Ten N., op i uur afstands. zeer digt bij Sprang, ligt het tot deze gemeente behoorende Kaatsheuvel, dat alleen in de kom 850 inw. telt, en waar vooral veel zwavelstokken en biezen matten gemaakt worden, die men door het geheele land rondvent; er worden ook vele schoenen gemaakt, maar over het geheel is het plaatsje zeer arm; er is evenwel eene fraaije R. K. Kerk, met eenen sierlijken voorgevel en een koepeltorentje. Van Loon-op-Zand wenden wij ons zuidwaarts naar Tilburg, een zeer groot vlek (echter sedert 1809 eene stad), en in bevolking de derde stad van Noord-Brabant. Zij ligt nagenoeg in het midden der provincie, bijna op gelijken afstand (4 uren) van Breda en 's Hertogenbosch, met welke steden zij door eenen straatweg verbonden is. De stad bestaat eigentlijk uiteen groot aantal deels digt betimmerde, deels verstrooide wijken of buurten, die dikwijls ver van elkander liggen, als: Kerk en Heuvel, Veldhoven, Hoeven, Heit, Hasselt, Stokhasselt, Oost- en West-Heikant, die het dorp Goirke vormen. Loven, Oerle, Karvel en Berkdijk, waarvan de wijken Kerk en Heuvel de kom der gemeente uitmaken. De geheele gemeente is zeer uitgestrekt, maar bestaat aan den westkant meest uit woeste heide met vele plassen, waarvan echter reeds sommige gedeelten ontgonnen en bepoot zijn; aan de andere zijde vindt men goede zaailanden, weiden en boschgewas. Hare bevolking bedraagt 15.300 zielen, waarvan slechts 230 tot de hervormde en ruim 100 tot de isniêlietische godsdienst behooren. De bestaanmiddelen dier bewoners zijn landbouw, veeteelt, de drukke doortogt en vooral het fabriekwezen, dat in de laatste jaren alhier eene verbazende uitbreiding
Tilburg - Markt, Groote Kerk en Stadhuis
Eindhoven), Handel en Mortel, met zeer vele buurten of gehuchten en 4.400 inw., wier hoofdbestaan de landbouw is; doch er wonen ook vele wevers en er zijn 2 fabr. van wollen en katoenen stoffen, die aan vele menschen werk verschaffen. Bovendien vindt men er 5 lens. De R. K. Kerk te Gemert is een zeer lang gebouw, in 1450 gesticht en op 10 pilaren rustende; zij heeft eenen toren midden op het dak, maar de klokken hangen in een afzonderlijk klokkenhuis. Er bestaat voorts eene Latijnsche school, en van 1830—1840 was hier een Instituut voor Doofstommen, dat naar St. Michielsgestel overgebragt is. Nog staat hier een groot en schoon gebouw, het Kasteel of de Kommanderij-van-Gemert, dat vroeger aan de ridders der Duitsche orde behoorde, en thans tot mechanieke katoenspinnerij dient. — Bakel, ten Z., is het hoogste en schraalste dorp van Peelland, en wordt reeds in 721 genoemd, hebbende toen reeds eene kerk. Het bevat met de buurt Milheze en een aantal gehuchten 1.800 inw., die van landbouw en het steken van turf in de Peel bestaan. De bevallige plattelandstad Helmond, 7 uren Z. O. van 's Hertogenbosch en 3 uren O. van Eindhoven, is de hoofdplaats der gemeente van dien naam, welke met eenige gehuchten 5.670 bewoners telt, waarvan een groot deel van den fabriekarbeid leeft. Helmond zelf ligt aan de Aa en de Zuid-Willemsvaart, langs welke het hier en daar met de prachtige gebouwen van groote fabriekanten versierd is. Hoewel niet groot in omtrek, was zij in vroegeren tijd eene versterkte stad; maar nadat zij in 1588 door den graaf van Hohenlohe stormenderhand ingenomen en verbrand was, is zij eene opene plaats gebleven, die nog alleen door grachten omringd is, terwijl van den wal, de muren en poorten niets meer te zien is. Zij bevat thans 3.000 inw. (2.850 R. kath., 140 herv., 10 luth.), en bezit 9 fabr. van gekleurd en geweven lijnwaad, 1 katoendrukkerij. 1 roodverwerij, 2 kousenweverijen, 2 blaauwverwerijen, 3 bierbrouwerijenen mouterijen, 2 leerlooijerijen, 1 olieslagerij, l zoutzieJerij, 1 houtzaagen 4 korenmolens, 1 boekdrukkerij, 2 weverskammenmakerijen, enz. De stad prijkt met eene allerschoonste R. K. Kerk, de St. Lambertuskerk, een groot en ruim kruisgebouw aan de Markt; zij werd in 1448—1455 gebouwd, maar brandde in 1559 met bijna de geheele plaats af; na de herbouwing in 1587 ontkwam zij 'sjaars daarna gelukkig het gevaar van op nieuw in de asch gelegd te worden; in 1648 namen de
Tilburg - Markt, Groote Kerk en Stadhuis

Provincie Noordbrabant. Gemeente Bakel c.a..

 
wapen van Bakel c.a. 7587 Bunders
1700 Inwoners

1867

Bekijk op atlas1868.nl
Bekijk op atlasenkaart.nl
Gemeentegeschiedenis
  • Spoorweg
  • Straat- en Kunstweg
  • Gewone weg
  • Dijk en kade
  • Voetpad
  • Kerk
  • Molen
Vierde uur gaans
0
 
¼
Nederl. Ellen
0
 
500