houten ophaalbruggen liggen, die de beide deelen der plaats verbinden; beiden hebben groote schutsluizen of sassen. De plaats was vroeger, toen de groote weg van den Moerdijk naar Antwerpen er nog langs liep, door den doortogt vrij levendig; het verlies van dien weg is in de laatste jaren echter dubbel vergoed door den ijzeren spoorweg, die langs het dorp loopt en waarvan hier een goed stationsgebouw staat; buitendien geeft de doortogt van de schepen, die van Breda en elders naar Holland en terug langs de kom varen, nog al wat vertier. In ouden tijd schijnt de plaats veel grooter en met wallen en vestingwerken voorzien geweest te zijn; maar de overstrooming van den St. Elizabeths-vloed in 1421 bragt haar ontzettende schade toe, en in 1427 werd zij geheel ontmanteld, nadat Philips van Bourgondie haar belegerd en ingenomen had, dewijl de heer Gerrit van Strijen aan de zaak van Jacoba van Beijeren getrouw was gebleven. In 1590 werd de stad door Karel van Mansfeld geplunderd; maar grootere ramp trof haar op den 19e aug. 1845, toen plotseling eene vreeselijke hoos boven de plaats losbrak, waardoor 12 huizen en 26 schuren geheel vernield, 75 huizen en schuren geducht geteisterd en nog 175 schuren beschadigd werden, zoo dat de schade op 160.000 gl., behalve die aan de veldvruchten toegebragt, begroot werd; drie menschen verloren daarbij het leven. — Onder de gebouwen van Zevenbergen komen in aanmerking: het Gemeentehuis, aan de Markt, een vrij doelmatig gebouw met een torentje. — De tamelijk fraaije Herv. Kerk, met toren en orgel; de R. K. Kerk, in 1837 gesticht, een langwerpig vierkant gebouw, op pilaren rustende en met koepeltoren en orgel; in 1845 leed het door de hoos groote schade. Voorts bestaan er afdeelingen van een paar genootschappen, de oude schutterlijke vereeniging van St. Joris, enz. Van Zevenbergen begeven wij ons langs den spoorweg naar het 1| uur verder zuidwaarts gelegen vlek Oudenbosch, 4 uren W. van Breda, aan een beekje, dat in de Mark uitloopt en eene havenkom van 1880 el lengte vormt. Dit vlek, oudtijds Oude-Baarlc-Bosch genoemd, werd in 1747 eenigermate van versterkingen voorzien, die echter 'sjaars daarna weder geslecht werden; in 1793 werden evenwel aan het einde der haven weder eenige batterijen opgeworpen, thans nog de Schans geheeten, bij welke gelegenheid men vele en zware fondamenten van gebouwen diep onder den grond gevonden heeft; deze batterijen zijn in 1831 weder opgemaakt. Het vlek heeft waarschijnlijk zijnen naam van de talrijke bosschen, die het omringen.