met goede huizen bebouwd, waaronder de pastorie en de school; het wordt echter in fraaiheid overtroffen door de buurt de Waddinxveensche brug, waarbij men ook de in 1838 gebouwde Herv. Kerk aantreft, die zeer fraai en van eenen toren en een orgel voorzien is. In 1836 werd aan de Goudkade eene nieuwe Rem. Kerk gebouwd, zijnde reeds de vierde, die in deze gemeente gestaan heeft. De R. K. kerk, staat mede aan de. Goudkade, onder Bloemendaal, is vrij goed en heeft een orgel. — Noordwaarts aan deze gemeente grenzende en mede aan de Gouwe vinden wij het dorp Boskoop of Boscoop, 2} uur N. van Gouda, ter wederzijde der rivier, en ruim 2.100 inw. bevattende, waarvan een groot deel zijn bestaan in boomkweekerij, in het telen van aardbeziën en fijne tuinvruchten, en een ander in het vervaardigen van huis- en tuinmansgureedschappen, in landbouw enz. vindt. Er zijn ook eene schuitenmakerij, verscheidene klompenmakerijen, 2 vruchtennatfabr., 1 houtdraaijerij, 1 korenmolen, enz. Het dorp wordt door uitmuntend weiland omringd, en heeft 2 kerken, de Herv. en de Remonstr., waarvan de eerste in 1783 geheel nieuw is opgebouwd, op 2 rijen pilaren rust en van eenen tamelijk hoogen en spitsen toren met uurwerk en klokken voorzien is. Beiden bezitten een goed orgel, even als de R. K. kerk, die evenwel in het gehucht Randenburg onder de gemeente Reeuwijk staat, waar ook de R. katholieken van Reeuwijk, Sluipwijk, Zuidwijk en Middelburg parochieren. Boskoop is voor het overige een aangenaam dorp, waar even als te Waddinxveen veel doortogt van schepen is; het wordt in de oude stukken reeds in 1223 genoemd en waarschijnlijk heeft hier de oude, door den utrechtschen bisschop in 1204 opgeworpen sterkte Ten Bussche gelegen. De genoemde gemeente Reeuwijk, ten O. der Gouwe, 1 uur van Gouda, telt 1.330 inw., heeft een onaanzienlijk dorp en niets merkwaardigs. Hetzelfde is het geval met de gemeente Sluipwijk, een weinig ten O. gelegen, waarvan de 800 inw. meestal van veenderij bestaan, daar het dorp door uitgestrekte veenplassem omringd is. Alleen de kerk in Sluipwijk is bezienswaardig, daar het een schoon en ruim gebouw en van eenen fraaijen zeskanten toren voorzien is. Ten Z. dier gemeente en wederom aan den IJssel grenzende, ligt de gemeente Stein of het Land van Stein, zonder dorp of gehucht, met 360 inw.; deze heerhjkheid werd in 1130 aan de kerk van Utrecht geschonken en kwam later aan Holland. Hier stond eertijds het klooster Emmaus, waarin Erasmus monnik geweest is; het brandde in 1594