l00tiil veulens en een paar honderd stuks hoornvee naar Friesland en Holland uitgevoerd. Het aanzienlijkste dorp was voorheen Nes, tegenover Holwerd. Voor ruim 2 eeuwen had het meer dan 500 zoo groote als kleine vaartuigen in zee, welk getal vóór 60 jaren reeds op 80 verminderd was; thans is het een visschersplaatsje met 550 inw., waaronder nog wel eenige kapiteins en andere zeevarenden, maar die zich toch meestal met den landbouw en de visscherij bezig houden. Er is eene kleine Herv. Kerk; de toren der vroegere kerk staat geheel afzonderlijk en dient tot baken. branderijen, 1 eendenkooi en 1 korenmolen. Boven het dorp is vóór 4 jaren op de noordkust eene badinrigting opgerigt, die echter weder is te niet gegaan. Een half uur verder op het eiland ligt Ballum met 500 inw. en nog westelijker het kleine dorpje Hollum, beiden met eene Herv. en eene Doopsgez. Kerk. Eer wij Ameland verlaten om naar Holwerd terug te keeren, moeten wij nog aanmerken, dat het plan bestaat, om het eiland door indijking met de friesche kust te verbinden, waardoor wel 17.000 bunders bouwgrond aan de zee ontwoekerd zouden worden. Het plan is echter nog niet tot een begin van uitvoering gekomen. Van Holwerd loopt ook een rijweg regtstreeks naar Dokkum, over de dorpjes Waaxens, Brandgum en Foudgum, die niets merkwaardigs hebben. De andere weg, die van Dokkum over Ternaard naar Holwerd leidt, loopt van daar Z. W. naar Leeuwarden over verscheidene belangrijke dorpen, waarvan de 5 eersten: Blija, Ferwerd, Nijkerk, Marrum en Hallam, in de gemeente Ferwerderadeel gelegen zijn, die 11 dorpen en 8.100 inw. bevat. Blija, 1 uur van Holwerd, is tamelijk groot, heeft 1.050 inw. en is bekend om zijne voortreflelijke vlasteelt; er is eene Herv. en eene Doopsgez. Kerk. Een half uur verder ligt Ferwerd, de hoofdplaats der gemeente, met 1.500 inw. en aanzienlijke boerderijen, waarvan verscheidenen vroeger adellijke staten waren, en met eene fraaije Herv. Kerk, die een orgel en eenen zwaren, hoogen, stompen toren bezit, en op eenen hoogen heuvel staat, van waar men een schoon gezigt over de Wadden op Ameland heeft; er staat ook een fraai, nog nieuw Gemeentehuis, en men vindt er eenige cichoreimolens, even als in het naburige Nijkerk en Marrum, waarvan het eerste slechts 250 inw. telt. Marrum met ruim 1.100 inw., is een groot, oud en fraai dorp, dat vroeger door vele adellijke sloten omringd was, maar die meestal