bet middeldeel, dat slechts met een houten gewelf voorzien is; zij heeft geen orgel, maar eenen toren, en bezit voorts eenen ouden merkwaardigen altaarsteen van rooden zandsteen. De oude kerk te Veessen is in 1842 vervangen door eene achtkante koepelkerk, met lantaarntorentje en slaguurwerk. De gem. Epe, een weinig meer Z., is nog aanzienlijker en volkrijker dan Heerde, daar zij met de dorpen Epe, Oene en Vaassen, en een 21 tal gehuchten niet alleen ruim 6.300 inw. telt, die meestal van den landbouw en de schapenweidery bestaan, maar ook 24 papier- en 2 kopermolens bezit. Het dorp Epe ligt 8 uren N. van Arnhem, aan het Griftkanaal, telt met zijne buurten 3.400 inw., waarvan 5.50 in de kom, en heeft eene vrij oude en groote Herv. Kerk, van een fraai orgel en eenen spitsen toren voorzien. — Oene, ten O., tusschen de Groote- en Noorderwetering, heeft in de kom nog geen 350 inw. en eene Herv. Kerk; Vaassen daarentegen, 1 { uurs Z. van Epe, telt 650, en met onderhoorige buurten ongeveer 1.500 inw., Dit dorp, dat door het menigvuldige hooge geboomte en de talrijke in den omtrek ontspringende beken onder de bekoorlijkste plaatsen der Veluwe verdient geteld te worden, bestaat uit eene vrij lange, ter wederzijde betimmerde straat, en heeft eene slechts voor weinige jaren nieuw gebouwde Herv., en eene in 1830 gestichte R K. Kerk. Even buiten het dorp vindt men eene fraaije begraafplaats, waarop een gegoten ijzeren gedenkteeken voor den predikant B. E. C. van Niel (f 1837), en J uur ten N. W. staat het oude en aanzienlijke kasteel Cannenborch, dat eenmaal aan den vermaarden Maarten van Rossem behoorde, wiens bekkeneel hier nog bewaard wordt en wiens standbeeld in den voorgevel prijkt. Het werd reeds in de 13de eeuw gesticht, onderging later groote veranderingen, maar doet zich nog zeer prachtig voor met zijne 2 vierkante torens, zijne breede grachten, zijn ruim voorplein en zijn uitstekend schoon bosch van hooge en zware eikenboomen, achter het huis. — Het Gortelsche Bosch, ten W. van Epe en Vaassen, bij de buurt Gortel, is een der fraaisten der Veluwe en heeft eone oppervlakte van ruim 900 bunders. De landstreek ten Z. der gem. Epe wordt ingenomen door de zeer uitgestrekte gemeente Apeldoorn, die op eene oppervlakte van bijna 34.000 bunders omtrent 11.400 inw. telt, welke, hoewel voornamelijk van den landbouw levende, tevens voor een aanzienlijk deel hun bestaan vinden in de 41 papierfabr. (420 werkl.), in de marokijnle-