gestrekte gemeente Ede, aldus genoemd naar de hoofdplaats, het dorp Ede, dat aan den straatweg van Amsterdam op Arnhem, 2 uren N. van Wageningen en 4 uren W. N. W. van Arnhem op de NederVeluwe ligt, en in de kom ruim 1.000 inw., doch met de bijbehoorende buurschappen 2.700 inw. telt. Tot de gemeente worden een aantal dorpen, buurten en adellijke huizen gerekend, als: i' Bcnnekom, 1 uur N. van Wageningen, met ruim 1.300 inw., eene Herv. Kerk en het adellijke huis Hoekelum; 2de Geldersch-Veenendaal, 2 uren N. N. W. van Wageningen (z. bl. 146), te midden van veenland en op de grenzen der prov. Utrecht, met 1.700 inw., die meest hun bestaan vinden in de wolkammery\"; 5*t Ede zelf, digt bij den ijzeren spoorweg van Utrecht op Arnhem, met eene der schoonste herv. kerken van de Veluwe, wier zeer hooge toren in 1631 half is afgebrand; 4de Lunteren, \ uur noordelijker, aan den weg van AVageningen naar Barneveld (720 inw. in de kom), een tamelijk fraai dorp, met eene vrij groote Herv. Kerk, voorzien van toren en orgel; en 54e Otterloo of Aanstoot, 2 uren N. O. van Ede, aan den weg van Arnhem op Harderwijk, met eene Herv. Kerk en het adellijk huis de Hartskamp, in de buurschap van dien naam. De geheele gemeente Ede bevat alzoo ruim 9.000 inw., die meest van het telen van boekweit en rogge bestaan. — Even uitgestrekt is de ten N. daaraan grenzende gem. Barneveld, die ongeveer 6.000 inw., een 4 tal dorpen en een 13 tal gehuchten bevat. De hoofdplaats is Barneveld, een fraai en volkrijk dorp, zeer aangenaam tusschen de Amersfoortsche, Luntersche en Hoemersche zandbergen, 6 uren N. W. van Arnhem, aan de Barneveldsche beek liggende, die te Amersfoort in de Eem valt. Het dorp zelf heeft 1.500, en met 4 bijbehoorende gehuchten 3.100 inw., wier hoofdbestaan landbouw en bijenteelt is, daar in deze streek jaarlijks eene verbazende hoeveelheid honig gewonnen wordt; men vindt er echter ook eenige weverijen, wolkammerijen en looijerijen. De Herv. Kerk, wier toren beroemd is door de edele zelfopoffering van Jan van Schaffelaar in 1482, bevat eenige versierde graven. Voorts is er eene kleine, maar fraaije R. K. Kerk, een Oudemannen- en Vrouwenhuis, en, behalve andere goede schoolinrigtingen, eene uitmuntende, door talrijke kostleerlingen bloeijende inrigting van middelbaar onderwijs. Onder de gem. behooren verder: Voorthuizen, 1 uur N. van Barneveld, aan den westrand der Veluwsche heide en aan den straatweg van Amersfoort op Deventer; het is een zeer oud en tamelijk fraai dorp met vele goede huizen, 1.500 inw. (waarvan bijna 600 in de kom),