bant. — Voorts is er een Raadhuis, op de markt, waaronder de niet meer gebruikte Boterwaag, alsmede goede scholen, 6 Schuttersgilden, enz.
  Één uur Z. van Oss. aan den straatweg van 's Bosch op Grave, ligt het uitgestrekte, maar niet fraaije dorp Heesch. met vele gehuchten en 1.850 inw., die op eenen schralen en zandigen grond van den landbouw bestaan; er is eene kleine R. K. Kerk. W., 2½ uur N. O. van 's Bosch, vinden wij Geffen (1.046 inw), ingelijks aan den straatweg, met zeer goed bewerkte landerijen en eene schoone R. K. Kerk, op 2 rijen pilaren rustende, met orgel en hoogen, zwaren toren; — en nog meer W., aan Rosmalen grenzende, de gem. Nuland (850 inw.), 2 uren van 's Bosch; de parochiekerk is een schoon, ruim en luchtig kruisgebouw van de 13^de eeuw, en van eenen fraaijen, zwaren en hoogen toren voorzien, maar zonder orgel. Er zijn een paar fraaije kasteelen. — Berlicum, Z. liggende, 1½ uur O. van 's Bosch, is vrij aangenaam, maar klein, heeft eene fraaije en nette kerk, met eenen hoogen spitsen toren, en verscheidene adellijke huizen; het ligt aan de Aa, die uit de Peel komt, zich in 's Hertogenbosch met de Dommel vereenigt, en waaraan ook op den linker oever Middelrode ligt, hetwelk 1.140 inw. bevat, en eene schoone brug over de Aa en een vermakelijk kasteel, Zeldenzat, bezit. — Heeswijk en Dinther liggen weder op den regteroever, 3 en 3½ uur Z. O. van 's Bosch; tot het eerste behoort ook het dorp Kaathoven en het gehucht Rucphen; de gem. bevat 950 inw., niet eene fraaije luchtige kerk, voorzien van toren en orgel, en het adellijk Huis-te-Heeswijk, een der oudste en sterkste kasteelen van de Meijerij, in 1835 vergroot en naar eenen ouden stijl vernieuwd, en om zijne prachtige zaal, oudheden en schilderijen zeer bezienswaardig. — Dinther, met de gehuchten Loosbroek, Vorstenbosch en verscheidene anderen, telt 1.500 inw., van landbouw en veeteelt levende; het dorp zelf is groot en aanzienlijk, heeft eene bekoorlijke ligging aan de Aa en bezit eene fraaije R. K. Kerk, met toren en orgel. — Ten O. van beide dorpen ligt de uitgestrekte gemeente Uden, niet minder dan 5.800 inw. bevattende. Zij is verdeeld in 5 wijken, elk van welke weder verscheidene gehuchten onder zich heeft, als: de Straat, het eigentlijke dorp Uden, met 1.800 inw. in de kom; de Lage-Broekwijk. Zandberg, de Hoevensche wijk en Volkel. Uden is door zijne heerlijke wei-, bouw- en boschlanden zeer bloeijend; er bestaan ook eenige fabrieken, waaronder 4 leerlooijerijen, 4 bierbrouwerijen,