werf en 1 trasmolen, 1 R. K. en 1 Herv. Kerk, beiden met orgel en kloktorentje, en een klooster, waarin de nonnen onderwijs aan jonge jufvrouwen geven, die hier kost en inwoning hebben; dit gebouw is een sieraad van het dorp. Vroeger was er eene schans, waarvan de omwatlingen nog bestaan, doch die ihans tot weitand dienen. — Aan den tegteroever der Dieze, op de landpunt, die deze rivier met den linkeroever der Maas maaki, i{ uur van 's Bosch, ligt het sterke fort Crevecoeur, in 1587 door den graaf van Ilohenlohe gesticht en naderhand verscheidene malen genomen en geslecht, maar ook herbouwd en hernomen. Het is geheel door water omringd, heeft 5 bastions, 2 sluizen in de Dieze en nog 2 bolwerken vóór de vesting. Er is eene Herv. Kerk. die niet gebruikt wordt, benevens verscheidene militaire gebouwen. Indien wij nu den loop der rivier de Maas oostwaarts volgen, treften wij de volgende weinig belangrijke dorpen aan: Empel. met de schans Crevecoeur, de gehuchten Meerwijk en Gewande, 470 inw. bevattende; het dorp is zeer oud. — Alem, Maren en Kessel, met ruim 1.000 inw., aan eene groote bogt der Maas, die hier zware verwoestingen door overstroomingen heeft aangerigt. — Lith, 5 uren N. O. van 's Bosch, met 1.200 inw., die meest hun bestaan in den landbouw vinden; het is het voornaamste en vermakelijkste doip aan de Maas en zeer oud, wordende reeds in 922 vermeld; er is eene Herv. en eene in 1843 gebouwde R. K. Kerk met orgel, een pontveer over de Maas, die hier 28a el breed is, en 4 brouwerijen. — Litlioijen, even als Lith in 922 reeds bekend, met 740 inw. en eene prachtige, nieuwe, in 1843 gebouwde R. K. Kerk; er is eene schans aan den Maasdijk, een voetveer over dc Maas, en een goede grindweg op het 1 uur Z. VV. gelegene aanzienlijke vlek Oss. — Teeffelen en Oijen met 500 inw., beiden kleine dorpen, met 3 veren over de Maas op Maas-Bommel en Alphen. Oijen is eene heerlijkheid, die vroeger tot Gelderland behoorde; er is eene in 1836 aanmerkelijk herstelde R. K. Kerk, en vroeger stond er een oud en sterkslot.dat in 1837 gesloopt is. — Macharen of Machcren, met 370 inw., eene R. K. Kerk met toren en orgel en eene kapel; het ligt { uur Z. W. van Megen, tot welke gemeente het behoort. Megen was met de dorpen Haren, Macharen en Teeffelen vroeger een afzonderlijk graafschap, dat leenroerig was aan Brabant, en waarover van 1331 tot 1790 23 graven en gravinnen hebben geregeerd. Het werd in 1794 door de Franschen in bezit genomen en door hen

in 1800 bij transactie aan de Bataafsche Republiek afgestaan; het behoort thans tot het domein. — Het plattelandstadje Megen, 5 uren N. O. van 's Bosch, zou volgens de legende reeds tijdens de Batavieren bestaan hebben, en lang vóór Nijmegen (Nieuw-Megen) gesticht zijn; nogtans wordt het eerst in 1145 met zekerheid vermeld. Het bevat slechts 800 inw., die van den landbouw leven, maar de geheele gemeente telt er 1850; er zijn 2 bierbrouwerijen, 1 leerlooijerij en 1 korenmolen. Voorheen was er eene zeer bloeijende latijnsche school en eene kostschool, die veel voordeel aan de plaats aanbragten door de talrijke kostgangers, welker aantal wel eens 160 beliep; maar de laatste is te niet gegaan en kostgangers zijn er nog maar weinigen. Thans nog is er een Latijnsch Gymnasium, een klein Stadhuis, een Klooster-van-Paters-Minderbroeders, een Clarissenklooster (buiten de kom), en eene kleine oude R. K. Kerk, met kleinen toren en orgel. — Het tot de gemeente behoorende Haren, ½ uur Z. O., heeft 460 inw., eene oude kerk met eenen hoogen toren en orgel, en een nonnenklooster.
  Van Megen wandelen wij over Dieden, Demen en Neer-Langel (te zamen 420 inw., met ééne kerk, en een fraai modern adellijk Huis-te-Dieden, dat door grachten, tuinen en bosschen bevallig omringd is), en over Deursen en Dennenburg (430 inw.) naar de plattelandstad Ravestein, 6 uren N. O. van 's Bosch, mede aan de Maas. Ravestein was voorheen eene heerlijkheid, meestal het Land van Ravestein, maar vroeger de heerlijkheid Herpen genoemd. Zij kwam eerst aan de heeren van Cuyk en ging naderhand in verschillende andere huizen over. Even als Megen werd zij in 1714 door du Franschen bezet en in 1800 aan de Bataafsche Republiek verkocht.
  Het stadje en kasteel van Ravestein werd in het midden der 14^de eeuw door Walraven van Valkenburg gesticht, en was vroeger tamelijk versterkt; de vestingwerken zijn echter in 1672 door de Franschen geslecht. Het stadje is klein, zindelijk en digt bebouwd en bestaat uit 2 straten, door 5 kleine straatjes verbonden, en eene kleine markt; het bevat 920 inw., waaronder 870 R. kath., wier hoofdbestaan ambachts-nijverheid en kleinhandel is; velen zijn renteniers; er is 1 linnenweverij, 1 bierbrouwerij, 4 leerlooijerijen, 1 ros- en 1 korenmolen. Voorts heeft de plaats 5 uitgangen, waaronder 2 poorten onder de huizen door; eene R. K. Koepelkerk, bezienswaardig om den fraaijen stijl, waarin zij in de 18^de eeuw door de jezuiten gebouwd is, met 2 torens; eene Herv. Kerk, in 1641 gebouwd, met een