vernistokerijen, 3 touwslagerijen, 1 kalkbranderij, 1 loodaschbranderij, 1 looijerij van geitenvellen, 1 stijfselfabriek, 1 zwavel- en salpeterzuurfabriek, 1 katoendrukkerij, 1 loodwitfabriek, 1 fabriek voor verwwaren, 2 scheepstimmerwerven, snuif-, stoom-pel-, olie- en koren- en houtzaagmolens, enz. Ook door het onderhouden der buitenplaatsen en talrijke schoone tuinen wordt aan vele handen werk verschaft. Kralingen was oudtijds eene heerlijkheid, sedert 1299 aan het geslacht van dien naam behoorende, doch dat reeds lang is uitgestorven; in 1668 kocht de stad haar van het geslacht Assendelft. Oudtijds liep door deze gemeente een oude (misschien) romeinsche weg, benoorden den tegenwoordigen Oudendijk, waaraan de spreekwijze: »zoo oud als de weg van Kralingen\" haren oorsprong te danken heeft. De kerk van Kralingen stond eerst in de oude kom en was waarschijnlijk reeds in het midden der 15de eeuw aanwezig. Zij werd in 1844 geheel gesloopt, daar in de beide laatste jaren eene geheel nieuwe kerk op den hoek van den Oudendijk en de Hoflaan, } uur van Rotterdam, was opgerigt, die in december 1842 godsdienstig is ingewijd. Deze nieuwe kerk mag met regt een fraai gebouw genoemd worden, en munt evenzeer door deftige eenvoudigheid van stijl, als door doelmatige pracht, sierlijkheid en netheid uit; zij heeft eenen schoonen toren met uurwerk van 58 el hoogte, en is in den loop dezes jaars van een uitmuntend orgel voorzien. — Aan het andere einde der Hoflaan staat de in 1802 gebouwde en in 1831 vergroote R. K. kerk met eenen netten toren en 2 klokken, terwijl het beeld van den H. Lambertus in den gevel geplaatst is. Ook de nieuwe dorpsschool naast de herv. kerk, zoo wel als het in 1837 nieuw opgerigte Gemeentehuis over deze kerk zijn bezienswaardig. Behalve vele buitenplaatsen, die men nog in deze gemeente aantreft, stond hier oudtijds aan den Maasdijk en de Hoflaan het zeer groote en sterke waterslot Honingen, waarvan de oorsprong zich in de vroege middeleeuwen verliest; het werd in 1574 gedeeltelijk afgebroken, en de laatste puinhoopen werden in 1672 weggeruimd, zijnde de grond in fraaije buitenplaatsen en lusttuinen veranderd. Aan het einde der genoemde laan bij de nieuwe kerk begint de zoogenaamde 's Gravenweg, een gedeelte van den straatweg van Rotterdam op Gouda; hij strekt zich uit tot aan den IJsseldijk bij het gehucht Kortenoord, is aan de Hoflaan digt bebouwd, en vertoont voornamelijk aan de eene zijde langs zijne geheele uitgestrektheid eene aaneenschakeling van buitenverblijven, tuinen en bevallige bouw-